SPRAWOZDANIE
POWIATOWEGO RZECZNIKA KONSUMENTÓW
W GIŻYCKU

ZA OKRES OD 01.01.2003r. DO 31.12.2003r.

I. Wstęp i uwagi ogólne dotyczące działalności Powiatowego Rzecznika Konsumentów.

Zgodnie z ustawą z dnia 15 grudnia 2000r. O ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2003r. Nr 86, poz. 804- t.j.) zadania w dziedzinie ochrony interesów konsumentów należące do samorządu terytorialnego wykonuje Powiatowy (Miejski) Rzecznik Konsumentów, powoływany przez Radę Powiatu, której jest bezpośrednio podporządkowany i przed którą ponosi odpowiedzialność. Natomiast usytuowanie organizacyjne Rzecznika określa regulamin powiatu. Rzecznik Konsumentów jest zatrudniony w Starostwie Powiatowym a jego działalność stanowi realizację jednego z zadań własnych samorządu.

Ideą funkcjonowania Rzecznika Konsumentów jest udzielanie pomocy konsumentom oraz niwelowanie dysproporcji między nimi a przedsiębiorcami.

Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Giżycku jest zatrudniony na 2/5 etatu i pełni dyżury: we wtorki i środy w godzinach od 10 do 15, w czwartki od godziny 9 do 15. W okresie sprawozdawczym nastąpiła dwukrotna zmiana na tym stanowisku.

II. Realizacja zadań wynikających z ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. O ochronie konkurencji i konsumentów ( Dz.U. z 2003r., nr 86, poz 804-t.j.).

Łącznie w okresie objętym sprawozdaniem tj. od 01.01.2003r. do 31.12.2003r. rozpatrzono 91 spraw z zakresu ochrony interesów konsumentów. Były to w większości (53) zapytania ze strony konsumentów dotyczące przysługujących im uprawnień z tytułu niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową (wad towaru). W odpowiedzi udzielono informacji o obowiązujących przepisach z tytułu odpowiedzialności sprzedawcy względem kupującego z tytułu niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową oraz odpowiedzialności z tytułu gwarancji, gdy kupujący otrzymał od gwaranta dokument gwarancyjny i dochodził swych roszczeń w przypadku, gdy właściwość towaru nie odpowiada właściwości wskazanej w tym oświadczeniu. Dokonywano także interpretacji przepisów ustawy z dnia 20 lipca 200lr. o kredycie konsumenckim (Dz.U. z 2001 r., nr 100, poz. 1081- ze zmianami) oraz przepisów ustawy z dnia 2 marca o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U. z 2000r., nr 22, poz. 271- ze zmianami)- z zakresu umów zawieranych poza siedzibą przedsiębiorcy oraz na odległość. Każdy taki przypadek był wykorzystywany jako możliwość uświadamiania konsumentów co do zakresu ich uprawnień oraz obowiązków.

Podstawowe problemy wiążące się z udzielanymi poradami dotyczyły reklamacji sprzętu elektrycznego oraz wad obuwia, a także niewłaściwie wykonanych usług remontowych. W większości były to porady udzielane bezpośrednio w biurze rzecznika.

Strukturę udzielonych porad przedstawiono w tabeli nr 1.

W pozostałych przypadkach (38) korzystając z uprawnień wynikających z art. 37 ust. 1, pkt 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów wystąpiono z wezwaniami do przedsiębiorców o zajęcie stanowiska wobec załatwionych odmownie bądź pozostających bez odpowiedzi zgłoszonych im wcześniej przez konsumentów reklamacji nabytych towarów i usług, oraz podjęto mediację w celu polubownego załatwienia sporu i wyjaśnienia stronom ich wzajemnych praw i obowiązków. Każda taka sprawa była wykorzystywana jako okazja do poinformowania przedsiębiorców o obowiązujących ich zasadach dot. sprzedaży towarów oraz trybu reklamacyjnego.

Głównie były to wezwania do zajęcia stanowiska w spornych sprawach z udziałem konsumentów. Sprawy te dotyczyły w większości reklamacji obuwia oraz usług remontowo-budowlanych.

Najciekawsza ze spraw dotyczyła niedozwolonych postanowień umownych w umowie z Konsorcjum AICE zawartej przez, konsumenta w tzw. systemie argentyńskim a konkretnie niekorzystnych dla konsumenta i nieuzgodnionych indywidualnie warunków umowy, które w razie odstąpienia przez niego od umowy przewidują zapłacenie "kary umownej" w wysokości 10%, ale nie mniej niż wysokość dwóch tzw. rat czystych (stały procent ceny samochodu określający wartość kwot wpłacanych miesięcznie przez klienta systemu z tytułu nabywania samochodu). Natomiast zwrot konsumentowi jego świadczeń miałby nastąpić nie od razu ale dopiero po tzw. zakończeniu planu ratalnego grupy, który przewidziany jest na 76 miesięcy. Takie postanowienia umowne stanowią rażące naruszenie interesów konsumenta i taki zarzut podniesiono w wystąpieniu skierowanym do wymienionego Konsorcjum. Po interwencji Rzecznika w. postaci skierowania do konsorcjum wezwania do zapłaty, AICE zobowiązało się do zwrotu konsumentowi wszystkich rat czystych w liczbie 31, do dnia 16 kwietnia br. oraz odstąpiło od potrącenia kary umownej z kwoty zwrotu.

Strukturę wystąpień przedstawiono w tabeli nr 2.

III. Współdziałanie z organami i organizacjami ochrony praw konsumentów w zakresie ochrony konsumentów.

W okresie objętym sprawozdaniem Rzecznik współdziałał z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Giżycku oraz Powiatowym Inspektoratem Weterynarii (PRK-0711-01-2003) w związku z pismem konsumentów w sprawie pozwolenia na ponowne zainstalowanie i użytkowanie maszyny do mielenia mięsa w sklepie mięsnym nr 8 w Giżycku, przy ul. Olsztyńskiej l5a. PIS stanął na stanowisku, że będzie indywidualnie rozstrzygał zgłaszane wnioski w tej sprawie, Inspektorat Weterynarii stwierdził, że mięso mielone w sklepie jest usługą na na życzenie klienta. PRK na podstawie konsultacji z ww. organami wyraził opinię, że mielenie zakupionych przez konsumentów porcji mięsa nie jest w świetle obowiązujących przepisów czynnością produkcji mięsa mielonego, które to przepisy nie przewidują mieleniamięsa w punktach handlowych, a jedynie dodatkową usługą świadczoną na życzenie klienta i w jego obecności.

Rzecznik zwrócił się także do UOKiK Delegatura w Gdańsku, w sprawie działalności telewizji kablowej Multimedia Polska Sp. z o.o. odnośnie wątpliwości co do niektórych postanowień zawartych w regulaminie tej spółki (PRK 0715-06/0).

IV. Działania o charakterze edukacyjno-informacyjnym.

Celem popularyzacji problematyki konsumenckiej w okresie objętym sprawozdaniem rozdysponowano do 11 gimnazjów na terenie powiatu giżyckiego materiały edukacyjne w postaci płyt CD „Zaufaj Unii Konsumencie”, oraz do wszystkich szkół podstawowych powiatu giżyckiego 100 pakietów edukacyjnych „ABC młodego konsumenta”. W skład każdego pakietu wchodziły: płyta CD „ABC młodego konsumenta, czyli co każdy o zakupach wiedzieć powinien”, komiks „Poradnik młodego konsumenta”, książeczka do kolorowania o tematyce konsumenckiej, materiały edukacyjne dla nauczycieli- „ABC młodego konsumenta- poradnik dla nauczycieli”, książeczka „ABC młodego konsumenta”. Rzecznik służył także pomocą zgłaszającym się do niego uczniom szkół policealnych w zebraniu materiałów do prac semestralnych o tematyce ochrony praw konsumentów.

Rzecznik udzielił także w lokalnej Gazecie Giżyckiej kilku wywiadów dotyczących praw konsumentów opublikowanych w formie poradnika. Przedmiotem tych wywiadów była m. in. problematyka postępowania reklamacyjnego, czas trwania odpowiedzialności sprzedawcy względem konsumenta z tytułu niezgodności towaru z usługą, sposób udowadniania zawarcia umowy ze sprzedawcą oraz sytuacje, w których konsument może skorzystać z pomocy Rzecznika Konsumentów.

V. Wnioski końcowe.

Od 1 stycznia 2003 r. nastąpiła zmiana uregulowań prawnych dotyczących sprzedaży konsumenckiej.

Ustawą z dnia 27 lipca 2002 r. O szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu Cywilnego (Dz.U. Nr 141, poz. 1176) wprowadzono nowe zasady sprzedaży konsumenckiej. Nowe uregulowania w wielu kwestiach znacznie odbiegają od obowiązujących do 31 grudnia 2002 r. Tytułem przykładu można wskazać m. in., iż wydłużeniu z roku do dwóch lat uległ okres odpowiedzialności sprzedawcy za niezgodność towaru z umową. W myśl nowych regulacji kupujący w początkowej fazie zgłaszania jego niezgodności z umową ma tylko dwa żądania - doprowadzenia towaru do stanu zgodnego z umową lub wymiany na nowy, dopiero w następnej fazie postępowania reklamacyjnego może on domagać się stosownego obniżenia ceny lub odstąpić od umowy.

W związku z nowymi regulacjami dotyczącymi sprzedaży konsumenckiej i ich praktyczną realizacją Rzecznik za każdym razem starał się podnosić świadomość konsumencką, interpretować oraz szeroko omawiać prawa i obowiązki konsumenta, a także, przy okazji wystąpień, zapoznawać przedsiębiorców z ciążącymi na nich obowiązkami w świetle zmienionego stanu prawnego.

Nowe regulacje prawne z zakresu sprzedaży konsumenckiej nie przyniosły większych trudności interpretacyjnych oraz problemów w ich praktycznym stosowaniu.

Tabela nr 1

Struktura udzielanych porad w zakresie poradnictwa konsumenckiego.

Tabela nr 2.

Struktura spraw, w których Powiatowy Rzecznik Konsumentów wystąpił do przedsiębiorców.