Projektowane działania w programie

„Wdrożenie zasad narządzania środowiskowego wg normy ISO 14001 w administrowaniu szkołami i placówkami oświatowymi Powiatu Giżyckiego”

1. Zmniejszenie emisji CO₂ oraz ograniczanie emisji CO, NO₂, SO₂ i pyłów osiągnięte przez zmniejszenie zapotrzebowania na energię cieplną w wyniku termomodemizacji budynków szkół.

2. Ograniczenie szkodliwych emisji poprzez zmniejszenie zapotrzebowania na energię elektryczną osiągnięte w wyniku modernizacji oświetlenia

3. Zmniejszenie szkodliwych emisji poprzez działania pośrednie tj.:

   1. uruchomienie w Zespole Szkół Elektrycznych kierunku kształcenia „Odnawialne źródła energii" w szkołach dla młodzieży i dorosłych oraz przygotowanie bazy dydaktycznej, przeszkolenie wykładowców, sporządzenie programu szkoleń kursowych w Centrum Kształcenia Praktycznego,

   2. popularyzację zastosowanych odnawialnych źródeł ciepła przez pokazy, seminaria organizowane przez Centrum Kształcenia Praktycznego.

4. Zmniejszenie ilości wody głębinowej pobieranej przez szkoły.

5. Zmniejszenie zanieczyszczania środowiska poprzez wprowadzenie segregacji odpadów wytwarzanych przez szkoły i skierowanie ich do dalszej przeróbki lub utylizacji (papier, złom, odpady niebezpieczne).

6. Kształtowanie świadomości ekologicznej uczniów poprzez:

   1. popularyzację znaczenia terenów ekologicznie cennych tj. rezerwatów przyrody znajdujących się na terenie powiatu (wycieczki przedmiotowe, konkursy, objęcie opieką poszczególnych terenów przez szkoły, utworzenie tras dydaktycznych),

   2. organizację przez Powiatowy Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli różnorodnych form dokształcania nauczycieli z zakresu ochrony przyrody oraz realizacji ścieżki dydaktycznej - edukacja ekologiczna,

   3. wyposażenie szkół w pomoce dydaktyczne z zakresu edukacji ekologicznej,

   4. popularyzację podejmowanych działań w Powiecie wśród nauczycieli, uczniów i innych jednostek samorządu terytorialnego.

7. Upowszechnienie i popieranie zasad zdobywania przez szkoły certyfikatu potwierdzającego spełnianie przez szkołę normy ISO 14001.

Struktura normy ISO 14001

System zarządzania środowiskowego, opisany w normach ISO 14001 i ISO 14004 bazuje na Cyklu Deminga. Jest to proste i skuteczne, oparte na dostępnej i sprawdzonej informacji, narzędzie ciągłej poprawy i doskonalenia systemu organizacyjnego przedsiębiorstwa.

Norma ISO 14001 ma strukturę czterofazową: planuj, wykonuj, sprawdź, działaj (ang. Plan - Do - Check - Act, w skrócie P-D-C-A).

W pierwszej kolejności powstaje plan działań. W tym etapie koncentrujemy się na tym, co należy zrobić i jakie osiągnąć cele. Należy zrozumieć różnicę pomiędzy oczekiwaniami klienta i dostarczonymi wyrobami, ustanowić priorytety dla zlikwidowania różnic oraz rozwinąć plan działania dla zlikwidowania różnic. Następnie plan zostaje wdrożony poprzez wykonanie konkretnych zadań, realizację celów i programów. Etap wykonywania obejmuje wdrożenie zmian oraz zebranie danych dla rozstrzygnięcia, czy różnice zlikwidowano. Później bada się efekty tych działań, w celu sprawdzenia zgodności z planem. W fazie sprawdzania należy obserwować efekty zmian lub prób, analizować dane oraz określić problemy. Ostatnia faza, faza działania, polega na zbadaniu wyników, przeprojektowaniu systemu z uwzględnieniem wiedzy, zmianie norm, przekazaniu informacji oraz ponownym szkoleniu. Czynności te cały czas powtarzają się, ulegają ciągłym modyfikacjom i doskonałemu.

Elementy normy

Rozbudowaną wersję koła Deminga można stworzyć dla systemu zarządzania środowiskowego. Opiera się ona na tych samych założeniach cykliczności i założeniu ciągłej poprawy.

Najważniejszymi elementami, na jakie kładzie nacisk norma ISO 14001 to:

• zobowiązanie do ciągłej poprawy,

• zobowiązanie do zgodności z obowiązującym ustawodawstwem,

• przepisy, kody praktyczne oraz zarządzanie wewnętrzne dotyczące ochrony

• środowiska, zapobieganie zanieczyszczeniu we wszystkich możliwych elementach środowiska naturalnego takich jak: emisja do powietrza, zrzuty do wody, gospodarka odpadami, zanieczyszczenie podłoża gruntowego, oddziaływanie na społeczeństwo, wykorzystanie surowców i zasobów naturalnych, a także inne lokalne kwestie środowiskowe.

Kryteria normy

Na uwagę zasługuje fakt, że norma ISO 14001 jest oparta na pięciu podstawowych kryteriach. Jest ona ogólnego znaczenia co oznacza że może być stosowana przez każdą organizacyjną tj. produkcyjną, handlową, usługową jak np. zakład produkcyjny, urząd miejski czy wojewódzki, szkoły, instytuty, firmy transportowe, przedsiębiorstwa wodociągów i kanalizacji, przedsiębiorstwa energetyki cieplnej, wysypiska odpadów, oczyszczalnie ścieków. Ponadto norma ISO 14001 jest pro-aktywna, co oznacza, że zmierza do zapobiegania szkodliwym oddziaływaniom na środowisko poprzez przewidywanie ryzyka szkodliwości środowiskowej. Norma jest również rozwojowa, jej celem jest ciągła poprawa skuteczności działań na rzecz środowiska. Ponadto jest ona normą dobrowolną. Należy jednak zaznaczyć, że z chwilą podjęcia decyzji przez najwyższe kierownictwo o przyjęciu tej normy, jej przepisy stają się obowiązujące. Ważne Jest też, że norma oparta jest na systemach wspieranych przez udokumentowane procedury

NORMA ISO 14001:1996 - ZALETY WDROŻENIA Zalety wdrożenia SZŚ wg normy ISO 14000:1996 to:

• Uporządkowanie stanu wodno-prawnego.

• Redukcję kosztów wynikających ze zmniejszenia ilości odpadów, ograniczenie zużycia energii i surowców oraz obniżenie opłat ekologicznych.

• Wykazanie braku zobowiązań wynikających z zanieczyszczenia środowiska.

• Zmniejszenie wypadkowości.

• Zmniejszenie ryzyka odpowiedzialności karnej.

• Łatwiejsze uzyskiwanie pozwoleń i zatwierdzeń.

• Wzrost konkurencyjności rynkowej.

• Wzrost zaufania i wiarygodności firmy.

• Rozszerzony dostęp do funduszy pomocowych i kredytów.

• Prezentowanie klientom i kontrahentom udokumentowanego zarządzania środowiskowego.

• Utrzymywanie dobrych stosunków z sąsiadami i społeczeństwem.

• Poprawa i utrzymanie wysokiej jakości produktów i usług.

• Monitoring przebiegu i efektywności procesów produkcji.

• Poprawę komunikacji wewnątrz organizacji.

• Stały postęp w rozwoju i rozwiązywaniu problemów ekologicznych.

NORMA ISO 14001:1996 - ETAPY WDROŻENIA

Proces wdrażania systemu zarządzania środowiskowego można podzielić na następujące

Etap I - Analiza stanu obecnego, audit wstępny, szkolenia ogólne, przygotowanie wdrożenia,

Etap II - Szkolenia szczegółowe dla użytkowników systemu oraz szkolenie auditorów wewnętrznych

Etap III - Opracowanie dokumentacji systemu ISO 14001

Etap IV - Wdrożenie systemu

Etap V - Audity wewnętrzne (także w tracie trwania wdrożenia)

Etap VI - Przygotowanie do certyfikacji, audit certyfikujący

W ramach realizowanego projektu wdrażania systemu, realizowane są szkolenia. Stanowią one nieodłączny element procesu wdrażania SZJ.

W zależności od charakteru, wielkości i złożoności organizacji, czas wdrożenia wynosi od 5 do 12 miesięcy.